سدیم تری پلی فسفات

سدیم تری پلی فسفات چیست؟

سدیم تری پلی فسفات با فرمول شیمیایی Na5P3O10 است که با نام تجاری STPP شناخته شده است. این ماده نمکی پلی فسفات 5 آنیونی است که یک پلیمر معدنی چند وجهی است به در صنایع شیمیایی کاربرد زیادی دارد. این ماده پلیمری است سنتزی ماده اولیه در صنعت مواد شوینده مورده استفاده است در حال حاضر پودر های های سنتتیک دارای 30 الی 50 درصد سدیم تری پلی فسفات است که جز اصلی این محصول است .

از این ماده در صنایع مختلفی استفاده میکنند مانند: کاشی سازی ، تصفیه آب و فاضلاب، نساجی و… مورده استفاده است. STPP با ایجاد ترکیبی از محلول یونهای Ca و Mg میتواند آب های سخت را کاملا نرم کند.این ماده در دمای محیط و نرمال پایدار است و در دمای بالا و 100 درجه به فسفات و پیروفسفات تبدیل میشود. و همچنین خاصیت قلیایی سدیم تری پلی فسفات سبب افزایش قدرت تمیز کنندگی در مواد شوینده میشود و از نظر آلوتروپی درای سه فرم است که عبارتند از:

۱- فاز یک، ترمودینامیکی که در دمای بالا تولید می‌شود.

۲- فاز سینتیکی، که در دمای پایین به دست می‌آید و در حرارت‌های بالا ناپایدار است.

۳- بلوری همراه با شش مولکول آب می‌باشد که از افزودن دو فاز ذکر شده به آب بدست می آید.

تولید سدیم پلی فسفات:

در اثر افزودن اسید فسفریک با درصد غلظت بالا به محلول اشباع شده سودا اش سدیم تری پلی فسفات تولید میگردد.

۵Na2CO3 + 6H3PO4——–> 2Na5P3O10 + 9H2O+5CO2

کربنات سدیم (سودا اش) را به مخزنی که مخلوط کردن را انجام میدهد اضافه میکنند و سپس فیلتر میکنند. اسید فسفریک با درصد خلوص 60الی 65 درصد را در سطوح مخزن ها می افزایند.به فرمی که دی اکسید کربن به راحتی آزاد گردد. مقداری از کربنات سدیم رابه فرم تئوری محاسبه میشو اما مقدار کمتری در مخزن اضافه میشود. و محلول به دست آمده را توسط بخار حرارت میدهند تا به جوش آید و تا زمانی این حرارت دادن را ادامه میدهند که کاملا دی اکسد های کربن جدا و خارج شوند.

محصول نهایی این عمل، محلول تری سدیم فسفات است که در فرم داغ( در درجه حرارت 100-85 درجه سانتی گراد) فیلتر گردد و به دو قسمت مستقل از هم تقسیم شوند. و مقدار کمی از ان به صورت گل و لای سفید رنگ که حغاوی سیلیس، آهن و فسفات آلومینیوم  که در فیلتر ها باقی مانده اند هستند که ضایعات دوریختی هستند. اگر بخواهند تری سدیم فسفات تولید کنند، مقداری از محلول های شفاف دی سدیم فسفات که حاوی 14.5% پنتا اکسید و فسفر1.3% اکسید سدیم را به مخازن تری سدیم فسفات پمپ میکنند.

کاربرد:

در محصولات شوینده:

از این محصول به وفور در صنایع مواد شوینده استفاده میشود این ماده سبب نفوذ بیشتر مواد موجود در مواد شوینده میشود که این مواد شوینده در فیبر های لباس ها نفوذ مکیند و سبب تمیزی البسه و سطوح میگردد.

STPPاز این ماده محصولات شوینده بسیاری چون پودر های شوینده، مایع ،ژل ، قرص و… مورد استفاده است این ماده یک بیلدر مهم در محصولات شوینده محسوب میگردد. همچنین باعث حفظ حالت قلیایی مواده شوینده ( برای از بین برن خاک ها و چربیها) و همچنین محافظ ماشین لباسشویی در برابر خوردگی ، کمک به تعلیق خاک و آلودگی در آب شست و شو و… شود.